Dat er een relatie is tussen goede arbeidsomstandigheden, werkgeluk en productiviteit, is duidelijk. Maar wat kan je als werkgever daaraan doen en hoe bespaar je onnodige kosten? Daarover gaan we in gesprek met Ruben van Mook, directeur van Arbode, professionals in preventie.
Het resulteerde in een drieluik, waarvan dit het eerste deel is.
De Risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E) is verplicht voor iedere werkgever. Maar wat kun je er als ondernemer écht mee? Ruben van Mook, directeur van Arbode ziet de RI&E als veel meer dan een vinkje op de checklist. In dit eerste deel legt hij uit waarom het een krachtig stuurmiddel is voor ieder mkb-bedrijf.
“Veel ondernemers zien de RI&E vooral als een verplichting. Dat begrijp ik wel. Maar als je het goed inzet, is het veel meer dan dat. Het is een manier om grip te houden op je bedrijf én op je mensen. Je krijgt inzicht in de risico’s en kunt heel concreet aan de slag met verbeteringen. Zo stuur je niet alleen op veiligheid, maar ook op een gezonder en sterker bedrijf voor de toekomst.”
“Zeker niet. Een RI&E is geen lijstje dat je even afvinkt en daarna in een map stopt. Het is de basis van goed arbobeleid. Zo kan je zelf kiezen waar je begint en hoe je het aanpakt. En het voorkomt dat je achteraf moet reageren op iets dat eigenlijk al eerder zichtbaar was.”
Een RI&E is de basis van goed arbobeleid.
“Omdat de risico’s er al zijn. En omdat ongelukken of uitval je veel meer kosten dan het voorkomen ervan. In 2023 waren er bijvoorbeeld 130.000 bedrijfsongevallen waarbij mensen minimaal één dag verzuimden. Dat komt neer op minimaal 1,3 miljoen dagen. Als je rekent met een gemiddelde van € 325 per dag, praat je over honderden miljoenen aan kosten per jaar. Met een goede RI&E kun je veel van die schade voorkomen.”
“Absoluut. De RI&E geeft je als ondernemer het stuur in handen. Je ontdekt waar het beter kan, voorkomt boetes én laat zien dat je goed voor je mensen wilt zorgen. En dat telt mee, zeker op de krappe arbeidsmarkt.”
RI&E geeft je als ondernemer het stuur in handen
Wat heb je aan een RI&E als je ermee aan de slag gaat? In dit tweede deel neemt Ruben je mee in de praktijk van mkb-bedrijven die met relatief simpele oplossingen grote stappen zetten, bijvoorbeeld als het gaat om fysieke veiligheid en mentale belasting. Zo ontdek je hoe kleine veranderingen een groot verschil maken.
“Een RI&E begint met goed kijken: wat kan er misgaan op de werkvloer? Dat gaat niet alleen over machines of trappen. Ook werkdruk, agressie of onduidelijkheid in taken zijn risico’s. Die zet je op een rij, van groot naar klein. Daarna maak je een plan van aanpak. Daarin staat: wat gaan we doen, wie doet het en wanneer?”
Een RI&E begint met goed kijken
“Dat is het ook. En je hoeft het niet alleen te doen. ZekerArbo helpt bijvoorbeeld bij het opstellen van de RI&E. En als je een erkend branchespecifiek instrument gebruikt en minder dan 25 mensen in dienst hebt, hoef je de RI&E niet eens te laten toetsen. Het belangrijkste is: je ziet waar de risico’s zitten, en je gaat er iets mee doen.”
“Zeker. Een bedrijf ontdekte via de RI&E dat er te weinig tilhulpmiddelen waren in het magazijn. Medewerkers kregen daardoor rugklachten. Met een paar slimme hulpmiddelen was dat opgelost. Of neem een metaalbedrijf dat beter is gaan afzuigen bij laswerk. Minder lasrook, gezondere medewerkers. Dat soort aanpassingen kosten vaak weinig, maar leveren veel op.”
“Ja, en dat is hard nodig. Bij een dierenkliniek vroeg men in de RI&E hoe medewerkers het leidinggeven ervaarden. Men ervaarde stress tengevolge van het leidinggeven. Dit bespreken tijdens werkoverleg en duidelijke afspraken maakten veel verschil. Bij een reclamebureau werd de werkdruk aangepakt na signalen van overbelasting. Minder uitval, meer energie. Dat zijn directe winsten. En het mooie is: medewerkers voelen zich ook echt gehoord. Dat werkt door in de sfeer én in het werkplezier.”
In deel 3 vertelt Ruben hoe goed werkgeverschap loont. En hoe jouw verzekeraar meekijkt.
